Για το ονοματολογικό των Σκοπίων - Με αφορμή τις ιστορίες των οικογενειών Παπαδημητρίου και Γκρούγιου
Βούλγαρους και τουρκόσπορους μας φώναζαν πάντα οι νοτιοελλαδίτες... Βούλγαρους διότι γειτνιάζαμε με τη Βουλγαρία και διότι σε πολλά χωριά μας μιλούσαν το βουλγάρικο γλωσσικό ιδίωμα. Τουρκόσπορους, διότι το 50% των βορειοελλαδιτών κατάγεται από την Μικρά Ασία.
Ακόμη κι όταν υποστηρίζαμε την αγαπημένη μας ποδοσφαιρική ομάδα, τον ΠΑΟΚ των προσφύγων, Βούλγαρους μας έβριζαν...
Με μισόλογα από τους προγόνους μου στη Δράμα, καταλάβαινα ότι εκείνη την μαύρη περίοδο του εμφυλίου, με τους κομμουνιστές αντάρτες να έχουν ως μόνιμο ορμητήριό τους την κομμουνιστική Βουλγαρία, τα πράγματα συγχέονταν. Με τη στάση πολλών εθνικοφρόνων ενάντια στους Βουλγάρους ("Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα, που έδιωξες τους Βούλγαρους..." μαθαίναμε στη Δράμα), αλλά και με τις φιλίες πολλών αριστερών με ελληνόφωνους της Βουλγαρίας τα πράγματα συγχέονταν.
Σε Ναούς της περιοχής του Νευροκοπίου, όπου υπήρχαν εικόνες με επιγραφές στην κυριλλική γραφή (Γρανίτης-παλαιός ναός), τα πράγματα μέσα μου μπερδεύονταν ακόμη περισσότερο. Είναι η περίοδος όπου μόνιμα αναρωτιόμουν για τη διάσταση ανάμεσα στην επίσημη ιστορία και την ιστορία των τοπικών κοινωνιών.
Η ιστορική καταγραφή των βιβλίων του εθνικόφρονα πατριώτη, Βλάχου στην καταγωγή, από το Νυμφαίο Φλώρινας Νικολάου Μέρτζου ("Σβαρνούτ, το προδομένο αντάρτικο" και "Τα 10 θανάσιμα αμαρτήματα του ΚΚΕ") και οι μομφές προς το ΚΚΕ, του υπέροχου κομμουνιστή συγγραφέα Χρόνη Μίσσιου στα δικά του βιβλία ("Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς" και "Χαμογέλα ρε... Τι σου ζητάνε"), ήταν ρωγμές σε βεβαιότητες της γενικής σχολικής μας ιστορίας, που μετά τον Μακεδονικό Αγώνα και τη Μικρασιατική Καταστροφή, σταματούσαν στην 28η Οκτωβρίου 1940.
Οι ταινίες του Αγγελόπουλου και άλλων αριστερών μου προκαλούσαν τέτοια και τόση σύγχυση και απέχθεια, καλλιτεχνική, ιδεολογική, ιστορική, που ουδεμία σημασία έπαιξαν στο διάβα της σπουδής μου επί του θέματος. Κι όμως, οι "σλαβομακεντόνσκυ" υπήρχαν... Μιλούσαν ελληνικά, ζούσαν πάνω από τα σύνορά μας, και μάλιστα δεν ζούσαν μόνο στη Βουλγαρία, αλλά και στα τρισκατάρατο κρατίδιο των Σκοπίων...
Όταν έγινα ψάλτης στο χωριό Άγιος Αθανάσιος Θεσσαλονίκης το 1997 πρωτόμαθα για τον δίγλωσσο καθηρημένο αρχιμανδρίτη Νικόδημο Τσαρκνιά. Όλοι οι χωριανοί μιλούσαν για έναν ασκητικό ιερέα, πολύ θερμό χριστιανό και πολύ αποφασισμένο. Καταγόταν από το χωριό Ποζάρεβατς της Αλμωπίας. Σήμερα το χωριό αυτό λέγεται Λουτράκι ή αλλιώς Λουτρά Πόζαρ. Έγινε παπάς στη μητρόπολη Φλώρινας κι ήταν μονίμως σε δυσμένεια από τον Καντιώτη επειδή ήταν δίγλωσσος... Τελικά το μετεμφυλιακό κράτος με τον νοτιοελλαδίτη παπά, δάσκαλο, αστυνόμο και δημόσιο υπάλληλο, κατάφερε και δημιούργησε ανθελληνική εθνική συνείδηση σε πολλούς ανθρώπους... Ερχόταν ο Πατρινός δημόσιος υπάλληλος στην Φλώρινα, τη Δράμα, το Κιλκίς... Λάμβανε ένα τρελό επίδομα ίσο με το 50% του μισθού του, επειδή ήταν σε "αμφισβητούμενη" περιοχή, την οποία καλούνταν να εξελληνίσει και ουσιαστικά καταδίωκε καθετί διαφορετικό. Ο π. Νικόδημος Τσαρκνιάς εξεδιώχθη από τη μητρόπολη Φλώρινας. Τον αποδέχθηκε ο μητροπολίτης Κιλκισίου και τον τοποθέτησε στην θρακιώτικη προσφυγική ενορία του χωριού Άγιος Αθανάσιος. Ο π. Νικόδημος έδωσε τα ρέστα του στην χριστιανική του συνέπεια... Επειδή όμως ήταν πείσμων και δεν τελούσε το μνημόσυνο για τους πεσόντες του Μακεδονικού Αγώνα, ανέλαβε η Ε.Υ.Π. και τον ξεπάστρεψε με ένα μονταρισμένο φωτορεπορτάζ, ότι είχε ερωτικές σχέσεις με άλλους άνδρες... Κραυγαλέο ψεύδος, που τον οδήγησε σε μια σικέ καθαίρεση και οριστική προσχώρησή του στην "Μακεντόνικη" Εκκλησία... Πόσο χριστιανική ήταν άραγε αυτή καθαίρεση; Τι απολογία θα δώσουν στον Κύριό τους αυτοί οι άνθρωποι της Εκκλησίας που ενεπλάκησαν σε τέτοια πλεκτάνη;
Όταν ο Μέρτζος έγινε Πρόεδρος της περίφημης Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, πρωτόμαθα για την ιστορία του Νικολάου Γκρούγιου. Του ήρωα του ελληνοαλβανικού μετώπου που καταγόταν από το χωριό Αχλάδα Φλώρινας, όπου εκτελέστηκε από τους Γερμανούς και όπου σε επιτύμβια στήλη αναφέρεται το όνομά του. Ο γιος του μακαρίτη του Γκρούγιου, πέρασε είτε ως κομμουνιστής, είτε με το κομμουνιστικό παιδομάζωμα του "Δημοκρατικού" Στρατού στη Γιουγκοσλαβία. Έκανε οικογένεια με μια ντόπια κοπέλα. Το 1970 γεννήθηκε ο γιος του... Ο Νίκολα Γκρούεφσκι, ο προηγούμενος αρχηγός του VMRO και φανατικός μακεδονιστής πρωθυπουργός...
Τώρα διαβάζω για την ιστορία της οικογένειας Παπαδημητρίου από τους Τσάκους Αλμωπίας, που πέρασαν στα Σκόπια κι έγιναν Ντιμιτρώφ, από τον μακαρίτη π. Δημήτριο Μάρκου, τον Έλληνα ιερέα πρόγονό τους, που ήταν εφημέριος στο χωριό τους, τους Τσάκους Αλμωπίας...
Τι μπορεί άραγε να σταματήσει αυτό το μίσος ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν ίδια καταγωγή, ίδια φυλή, ίδια θρησκεία -την θρησκεία της αγάπης και που δυνάμει, μιλούν την ίδια γλώσσα;
Έχω άποψη για το ποιος ευθύνεται για τούτη την κατάσταση. Τα καθεστώτα και οι ιδεολογίες που γέννησαν τη Γιουγκοσλαβία του Τίτο και τη Βουλγαρία του Δημητρώφ και του Ζίβκωφ κυρίως... Όμως, ως πότε θα στεκόμαστε ανόητα απέναντι, χωρίς να κάνουμε κάτι παραπάνω;
Την προχωρημένη ιδέα την έδωσε ο αδερφός και δάσκαλός μου Θανάσης Παπαθανασίου... Ας ξεκινήσουμε με ένα μνημόσυνο, υπέρ αναπαύσεως και συγχωρήσεως των ψυχών όλων των αδελφών ορθοδόξων χριστιανών, Βουλγάρων, Σλαβομακεδόνων και Σέρβων... Και έπεται συνέχεια...
Η διαρκής νικηφόρα χριστιανική επίθεση αγάπης του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου, θα μπορούσε να είναι δρομοδείκτης, σε μια σκακιέρα εθνικιστικού μίσους και πληθώρα εθνικών δικαίων.... Και βεβαίως, τότε και μόνο τότε, η Μακεδονία θα είναι μία και θα είναι Ελληνική. Στο πλαίσιο ενός οικουμενικού Ελληνισμού κι όχι ενός καχεκτικού ελλαδισμού της πορδής και της μιζέριας...
Κατά τα λοιπά, σχετικά με την πολιτική ασυνέπεια των σημερινών κρατούντων, στέκομαι ως συμπαραστάτης δίπλα στους τρελαμένους οπαδούς της ΠΑΟΚάρας μου, που τα βάζουν με τους αιώνιους δημαγωγούς... Μηταφίδηδες, Ζουράριδες και σία...
"Ο υπουργός Εξωτερικών της Π.Γ.Δ.Μ., που με τη συμπαθητική και νεανική του παρουσία δεσπόζει σε κάθε είδηση για τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα για το όνομα, κατάγεται από ένα μικρό χωριό που βρίσκεται έξω από την Αριδαία!
"Ο υπουργός Εξωτερικών της Π.Γ.Δ.Μ., που με τη συμπαθητική και νεανική του παρουσία δεσπόζει σε κάθε είδηση για τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα για το όνομα, κατάγεται από ένα μικρό χωριό που βρίσκεται έξω από την Αριδαία!
Ο πατέρας του, που διετέλεσε υπουργός της γειτονικής χώρας, έφυγε από τους Τσάκους, σε ηλικία 10 ετών, μέσα σε εκείνα τα ταραγμένα χρόνια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου. Τότε λεγόταν Δημήτριος Παπαδημητρίου, ήταν γιος αντάρτη και εγγονός του παπά του χωριού! Πολιτογραφήθηκε ως Ντίμιταρ Ντιμιτρώβ στα Σκόπια, όπου σπούδασε και διέπρεψε αργότερα ως δημοσιογράφος, συγγραφέας, φιλόσοφος, διπλωμάτης και πολιτικός. Δήλωνε Βούλγαρος, όχι Έλληνας και πολύ αργότερα «Μακεδόνας»...
Τα στοιχεία αυτά σίγουρα σήμερα ενυπάρχουν στη συγκρότηση του γιου του, που είναι υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα και ακολουθεί πολύ συχνά σκληρή στάση και αιχμηρή ρητορική! Ίσως τον βαραίνουν στη δουλειά του... Ίσως τα βιώματα και οι μνήμες που έχει για τον πατέρα του και τον αντάρτη παππού του (που φέρει το όνομά του) τον επηρεάζουν!
Ερευνώντας αυτήν την οικογενειακή πορεία των Παπαδημητρίου ή Ντιμιτρώβ σκοντάφτει κανείς πάνω σε τρομερά ιστορικά στοιχεία, σε γεγονότα που μαύρισαν την πορεία αυτού του τόπου, στοίχειωσαν τις μνήμες του, οδήγησαν στον θάνατο ή την προσφυγιά χιλιάδες ανθρώπους! Πόλεμοι, αναγκαστικές εκτοπίσεις πληθυσμών, διχασμός, εθνοτικές διαφορές, ξεκαθάρισμα προσωπικών και πολιτικών διαφορών με το λεπίδι... Είναι η εποχή που ο πόλεμος ζώνει την περιοχή. Η διπλή κατοχή ξεκληρίζει οικογένειες. Η πείνα θερίζει. Ο κατακτητής είναι αμείλικτος. Η προσφυγιά συχνά αποτελεί την προτιμότερη διαφυγή. Ο εμφύλιος ολοκληρώνει την καταστροφή.
Περιέχει από βίαιη στρατολόγηση μέχρι παιδομάζωμα, ομαδικές και ατομικές εκτελέσεις, αντεκδικήσεις, κλεψιές και προσφυγιά! Πολλή προσφυγιά... Και τελικά οι φριχτές αυτές εμπειρίες εγγράφονται στη συλλογική συνείδηση ως κάποιες από τις πιο μαύρες σελίδες και πικρές εμπειρίες που μπορεί να ζήσει ποτέ ένα λαός!
Ίσως, λέμε ίσως, η οικογενειακή ιστορία των Παπαδημητρίου ή Ντιμιτρώβ να αποτελεί την καλύτερη περιγραφή του Μακεδονικού Ζητήματος, που ταλανίζει την περιοχή μας τον τελευταίο αιώνα. Ίσως η οικογενειακή αυτή πορεία να είναι μία πορεία παράλληλη με το Μακεδονικό, αφού πολλά από τα στοιχεία είναι κοινά!
Η ιστορία και οι τρομερές περιπέτειες της οικογένειάς του ενδεχομένως να επηρεάζουν τον Νίκολα Ντιμιτρώβ και τη στάση του. Αυτή την ιστορία ερευνά σήμερα η ThessΝews, στο ανά χείρας αφιέρωμα, για τη σύνταξη του οποίου βρέθηκε τόσο στην Αλμωπία όσο και τα Σκόπια...
Συνεργάτες του Νίκολα Ντιμιτρώβ, στους οποίος απευθυνθήκαμε σε πρόσφατο ταξίδι μας στα Σκόπια, αρνήθηκαν ευγενικά να δώσουν την οποιαδήποτε πληροφορία για το ιστορικό παρελθόν του υπουργού. «Στην ευαίσθητη φάση των διαπραγματεύσεων στην οποία βρισκόμαστε δεν βοηθούν τέτοιες αναφορές», μας απάντησε χαρακτηριστικά μία στενή συνεργάτις του.... (η συνέχεια στον υπερσύνδεσμο που ακολουθεί)
http://www.thessnews.gr/article/85196/o-nikola-ntimitrob-einai-o-nikolaos-papadimitriou-apo-tous-tsakous-almopias
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου