ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΙΑ ΜΕΤΑΛΗΨΗ

TI EINAI AYTO ΠΟΥ ΤΡΩΜΕ ΚΑΤΑ ΤΗ ΘΕΙΑ ΜΕΤΑΛΗΨΗ ΣΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ (ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΣΤΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ)

Του Άρη Κούρτη, Θεολόγου - Λυκειάρχη

Ο Ιησούς ήρθε στη γη με πλήρη ανθρώπινη φύση. Χωρίς στο παραμικρό να υφίσταται μείωση ή τροπή (αλλαγή, μετατροπή) η θεϊκή του φύση, το σώμα του ήταν ακριβώς όπως όλων των άλλων ανθρώπων, όπως το δικό σας και το δικό μου. Έτρωγε, έπινε, είχε ανάγκη να κοιμάται, κολλούσε ιούς κι αρρώσταινε, μετέδιδε προφανώς και σε άλλους τις δικές του ιώσεις. Πόνεσε πραγματικά στο σταυρό, υπέφερε, δυσκολεύτηκε φρικτά από την έλλειψη οξυγόνου εκεί όπως ήταν καρφωμένος και πέθανε πραγματικά. Παρόλο που ήταν και Θεός δεν αλλοίωσε σε τίποτα την ανθρώπινη φύση του.

Η αφθαρτοποίηση του σώματός του επήλθε μετά την ανάσταση. Υποσχέθηκε ότι θα βρίσκεται ανάμεσα στους πιστούς σε κάθε ευχαριστία, θα είναι ολόκληρος παρών στον άρτο και τον οίνο της θείας ευχαριστίας. Υποσχέθηκε επίσης ότι η αφθαρτοποίηση των ανθρώπων (ζωή χωρίς αρρώστια, φθορά και θάνατο) δεν θα γίνει τώρα, αλλά στα ΕΣΧΑΤΑ (στο τέλος της ιστορίας, στη δεύτερη παρουσία του). Επομένως, ενώ τώρα όλα μπολιάζονται στην αιωνιότητά του, ωστόσο ακόμη διατηρούν τη φυσική τους δομή και τάξη. Παρόλο που οι πιστοί βαπτίζονται στο όνομα του, παρόλο που κατοικεί μέσα τους ο Άφθαρτος κι Αναστημένος Χριστός, αυτό δεν τους καθιστά προς το παρόν άτρωτους στην ασθένεια, στη φθορά και τον θάνατο.

Έτσι και με τη Θεία Ευχαριστία. Το ότι είναι σ' αυτήν παρών ο ίδιος ο Χριστός, παρόλο που ο άρτος και οίνος μεταβάλλονται σε σώμα και αίμα του, δεν παύουν ακόμη να βρίσκονται κάτω από τον παρόντα νόμο της φθοράς. Ενοικεί σ' αυτά ο ίδιος, χωρίς ωστόσο να αλλάζει την φυσική δομή και τάξη τους. Τον καινό άρτο και οίνο θα τον γευτούν οι πιστοί στην βασιλεία του. Έτσι δεν είπε, εξάλλου;

Προσέξτε και κάτι άλλο. Στην ορθόδοξη θεολογία μιλάμε για μεταβολή όχι για μετουσίωση των στοιχείων της θείας ευχαριστίας. Δεν αλλάζει δηλαδή η ουσία τους, η δομή και οι ιδιότητες της ύλης τους, αλλά καθίστανται με μυστικό και αφανή τρόπο το υλικό εκείνο στο οποίο κατοικεί όλος ο Χριστός. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η ύλη της θείας ευχαριστίας, διατηρώντας στο ακέραιο την φυσική της δομή, και φθείρεται και μπορεί να κουβαλήσει σταγονίδια σάλιου και να μεταδώσει πιθανώς ιούς. Τόσο απλά, τόσο ξεκάθαρα.

Μην τρομάζετε. Αυτή η πραγματικότητα δεν βλάπτει την πίστη και την αφοσίωσή μας στον Χριστό. Έτσι θέλησε Εκείνος να γίνονται τα πράγματα, έτσι θέλει να τον αγαπάμε. Χωρίς να ζητάμε ή να έχουμε ανάγκη τα θαύματα. Παίρνουμε ανάσα, ανάσα βαθειά, και γευόμαστε τη ζωή, χαιρόμαστε το δώρο, μέχρι να έρθει η ώρα του ταξιδιού. Προστατεύουμε τη ζωή, ζητούμε κι από τους κληρικούς να το κάνουν. Ας αλλάξει ο τρόπος μετάδοσης της θείας κοινωνίας. Ούτε πειράζει ούτε αμαρτία είναι. Δεν στέκεται σ' αυτά ο Χριστός. Την αγάπη μας θέλει, όχι το μαρτύριο. Πετάμε τους φόβους και τι ενοχές. Βάζουμε στη θέση τους όσους παίζουν με τις ψυχές μας, μεγαλόσχημους και μη. Κρατούμε αποστάσεις από τον ιό της ανοησίας τους.

Σ' αυτούς ας πούμε:

Ξέρετε τι νομίζω;  Δεν είστε και πολύ σίγουροι για την πίστη σας, γι' αυτό χρειάζεστε αντικειμενικές βεβαιότητες. Μπαίνετε σε μια διαδικασία δικού σας πειρασμού, εκπειράζοντας τον ίδιο τον Χριστό να σας κάνει εδώ και τώρα το θαύμα και στέκεστε με υπερφίαλη υπερηφάνεια  απέναντι στους κατ' όνομα μόνο αποκαλούμενους αδερφούς. Γυρίστε πλευρό, πάρτε το αλλιώς, γιατί κάνετε μεγάλη ζημιά και στον εαυτό σας, αλλά και σε πολλές άλλες ταπεινές και τίμιες ψυχές που τις φοβίζετε και τις γεμίζετε με ενοχές, χωρίς ίχνος αγάπης, χωρίς να θέλετε να σηκώσετε έστω και λίγο από το βάρος που τους φορτώνετε.

 

 

ΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΟ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΦΘΑΡΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Του Νικολάου Μιχαλολιάκου, Θεολόγου.

(ένα διάβασμα της Θείας Μετάληψης, μέσα από την έκθεση Ορθοδόξου Πίστεως του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού)

Έγινε πολύς λόγος αυτήν την περίοδο, σε ποικίλες συζητήσεις αν κοινωνούμε το άφθαρτο σώμα του Χριστού, το μετά την Ανάσταση ή το προ της Αναστάσεως φθαρτό σώμα του Χριστού.

Το ζήτημα ξεκαθαρίζει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Μεταλαμβάνουμε το σώμα του Κυρίου, όπως ήταν πρό της Αναστάσεως, δηλαδή φθαρτό:

Γεγόναμεν δὲ αὐτοῦ σύσσωμοι τῇ μετοχῇ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ καὶ τοῦ αἵματος αὐτοῦ· «Λαβὼν γὰρ ἄρτον καὶ ποτήριον ἐξ οἴνου καὶ ὕδατος, ηὐχαρίστησε καὶ ηὐλόγησε, καὶ εἶπε· Τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα.» Καὶ ἀντὶ τῆς φυσικῆς οἰκονομίας, ὁ ἄρτος καὶ ὁ οἶνος σὺν ὕδατι διὰ τοῦ λόγου αὐτοῦ γέγονε σῶμα καὶ αἷμα αὐτοῦ. Ὥσπερ ἦν τὸ σῶμα αὐτοῦ πρὸ τῆς ἐκ νεκρῶν ἀναστάσεως φθαρτὸν, κλώμενον, ἐσθιόμενον καὶ πινόμενον, ἀδιάφθορον μέντοι· ἐπεὶ τίνος ἕνεκεν οὐ μετὰ τὴν ἀνάστασιν τοῦτο πεποίηκεν, ἀλλὰ πρὸ τῆς ἀναστάσεως; Ὅτι τὸ διὰ τῆς ἀναστάσεως ἄφθαρτον σῶμα οὐ κλᾶται, οὔτε ἐσθίεται, οὔτε πίνεται· οὔτε αἷμα τὸ ἄφθαρτον κέκτηται σῶμα, ἀλλ' οὔτε σὰρξ ἂν δικαίως ὀνομάζοιτο, καθώς φησιν ὁ τῆς θεολογίας ἐπώνυμος Γρηγόριος ἐν τῷ εἰς βάπτισμα λόγῳ· «Πίστευε Χριστὸν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ ἥξειν πάλιν μετὰ τῆς ἐνδόξου αὐτοῦ παρουσίας κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς· οὐκέτι μὲν σάρκα, οὐκ ἀσώματον δὲ, οἷς οἶδεν αὐτὸς λόγους, θεοειδεστέρου σώματος, ἵνα καὶ ὀφθῇ ὑπὸ τῶν ἐκκεντησάντων, καὶ μείνῃ Θεὸς ἔξω παχύτητος.» Καὶ τοῦτο τοίνυν ὃ μεταλαμβάνομεν σῶμα καὶ αἷμα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν φθαρτόν ἐστι, κλώμενον καὶ ἐκχεόμενον, ἐσθιόμενον, καὶ πινόμενον· καὶ ὥσπερ ἡ ἔπαυξις τοῦ ἡμετέρου σώματος, πᾶσαν πληροῖ φυσικὴν οἰκονομίαν τῆς ἐξ ἀρχῆς συστάσεως τοῦ σώματος ἡμῶν· οὕτω καὶ ἡ τελετὴ τῶν ἁγίων μυστηρίων πᾶσαν πληροῖ τὴν πνευματικὴν καὶ ὑπερφυῆ οἰκονομίαν τῆς τοῦ Θεοῦ Λόγου σαρκώσεως.

 

Σε άλλο σημείο της Έκθεσης Ορθοδόξου Πίστεως, ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, τις έννοιες φθορά και διαφθορά. Το νεκρόν σώμα τού Κυρίου υπέστη φθορά αλλά όχι διαφθορά!:

 

Τὸ τῆς φθορᾶς ὄνομα δύο σημαίνει. Σημαίνει γὰρ τὰ ἀνθρώπινα ταῦτα πάθη· πεῖναν, δίψαν, κόπον, τὴν τῶν ἥλων διάτρησιν, θάνατον, ἤτοι χωρισμὸν τῆς ψυχῆς ἐκ τοῦ σώματος καὶ τὰ τοιαῦτα. Κατὰ τοῦτο τὸ σημαινόμενον φθαρτὸν τὸ τοῦ Κυρίου σῶμά φαμεν· πάντα γὰρ ταῦτα ἑκουσίως ἀνέλαβε. Σημαίνει δὲ ἡ φθορὰ καὶ τὴν τελείαν τοῦ σώματος εἰς τά, ἐξ ὧν συνετέθη, στοιχεῖα διάλυσιν καὶ ἀφανισμόν· ἥτις μᾶλλον ὑπὸ πολλῶν διαφθορὰ λέγεταί τε καὶ ὀνομάζεται. Ταύτης πεῖραν τὸ τοῦ Κυρίου σῶμα οὐκ ἔσχεν, ὥς φησιν ὁ προφήτης Δαυίδ· «Ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδην, οὐδὲ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν».

Ἄφθαρτον μὲν οὖν τό τοῦ Κυρίου σῶμα λέγειν κατὰ τὸν ἄφρονα Ἰουλιανὸν καὶ Γαϊανὸν κατὰ τὸ πρῶτον τῆς φθορᾶς σημαινόμενον πρὸ τῆς ἀναστάσεως ἀσεβές. Εἰ γὰρ ἄφθαρτον, οὐχ ὁμοούσιον ἡμῖν, ἀλλὰ καὶ δοκήσει καὶ οὐκ ἀληθείᾳ γέγονεν, ἃ γεγονέναι φησὶ τὸ Εὐαγγέλιον, τὴν πεῖναν, τὴν δίψαν, τοὺς ἥλους, τὴν τῆς πλευρᾶς νύξιν, τὸν θάνατον. Εἰ δὲ δοκήσει γέγονε, φενακισμὸς καὶ σκηνὴ τὸ τῆς οἰκονομίας μυστήριον, καὶ δοκήσει καὶ οὐκ ἀληθείᾳ γέγονεν ἄνθρωπος, καὶ δοκήσει καὶ οὐκ ἀληθείᾳ σεσώσμεθα. Ἀλλ᾿ ἄπαγε, καὶ οἱ ταῦτα λέγοντες τῆς σωτηρίας ἀμοιρείτωσαν. Ἡμεῖς δὲ τῆς ἀληθοῦς σωτηρίας ἐτύχομεν καὶ τευξόμεθα.

Κατὰ δὲ τὸ δεύτερον τῆς φθορᾶς σημαινόμενον ἄφθαρτον, ἤτοι ἀδιάφθορον, ὁμολογοῦμεν τὸ τοῦ Κυρίου σῶμα, καθὼς ἡμῖν οἱ θεοφόροι πατέρες παραδεδώκασι. Μετὰ μέντοι τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν τοῦ Σωτῆρος καὶ κατὰ τὸ πρῶτον σημαινόμενον ἄφθαρτον τὸ τοῦ Κυρίου σῶμά φαμεν· καὶ τῷ ἡμετέρῳ γὰρ σώματι τήν τε ἀνάστασιν καὶ τὴν μετὰ ταῦτα ἀφθαρσίαν ὁ Κύριος διὰ τοῦ ἰδίου ἐδωρήσατο σώματος, αὐτὸς ἀπαρχὴ τῆς τε ἀναστάσεως καὶ τῆς ἀφθαρσίας καὶ τῆς ἀπαθείας ἡμῖν γενόμενος. «Δεῖ γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν», φησὶν ὁ θεῖος ἀπόστολος.

 

Θεία Μετάληψη: Φθαρτό ή Άφθαρτο Σώμα Χριστού;

Του Σπύρου Μπεκατώρου, Θεολόγου

Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, έγινε μεγάλη κι έντονη συζήτηση γύρω από το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και για το αν τελικά ο πιστός που θα κοινωνήσει Σώμα και Αίμα Χριστού, μέσω της ιερής λαβίδας, θέτει τον εαυτό του (άμεσα) και τους γύρω του (έμμεσα) σε κίνδυνο σε μια πιθανή λήψη και μετάδοση της νόσου του κορωνοϊού ή γενικότερα οποιασδήποτε νόσου. Αφορμή γι’ αυτό το κείμενο στάθηκαν οι δηλώσεις του πατρός Χαράλαμπου Κοπανάκη, ο οποίος είναι ιερέας στο χωριό Σοκαράς του Δήμου Γόρτυνας. Ο συγκεκριμένος ιερέας, μετά τις ομολογουμένως τολμηρές απόψεις του, κλήθηκε από τη Μητρόπολη Γορτύνης και Αρκαδίας να δώσει εξηγήσεις για τα λεγόμενά του, ο οποίος μάλιστα δέχτηκε ύβρεις και προσωπικές επιθέσεις. Έτσι λοιπόν, θα ήθελα σ’ ένα σύντομο κείμενο να εκφράσω τις σκέψεις μου σχετικά μ’ αυτό το ζήτημα.

Καταρχάς, νομίζω πως ο εν λόγω ιερέας, μιλάει για καθαρά λειτουργικές πρακτικές και το κατά πόσο και πως αυτές εξελίχτηκαν ιστορικά, όπως είναι η χρήση της ιερής λαβίδας. Η λαβίδα αποτελεί τον αρχαίο τρόπο μεταλήψεως των πιστών κι έχει πάρει τ’ όνομά της από το γεγονός ότι η μετάληψη γινόταν χωριστά· πρώτα το Σώμα του Χριστού από το Δίσκο και μετά το Αίμα από το Ποτήριο. Η λέξη λαβίδα δήλωνε τότε μεταφορικά την «λαβίδα» που σχημάτιζαν τα ιερατικά δάχτυλα, δηλαδή ο αντίχειρας και ο δείκτης, με τα οποία εισαγόταν στα στόματα των πιστών το Σώμα του Κυρίου. Το κοχλιάριο χρησιμοποιήθηκε αργότερα τοπικά και γενικεύθηκε τον δέκατο αιώνα, αλλάζοντας τον τρόπο Μεταλήψεως. Η ονομασία όμως της λαβίδας παρέμεινε, η οποία πλέον παρέπεμπε στην λαβίδα των Σεραφείμ που είδε στο όραμά του ο προφήτης Ησαΐας, ο οποίος λέει : «καὶ εἶπον· ὦ τάλας ἐγώ, ὅτι κατανένυγμαι, ὅτι ἄνθρωπος ὢν καὶ ἀκάθαρτα χείλη ἔχων, ἐν μέσῳ λαοῦ ἀκάθαρτα χείλη ἔχοντος ἐγὼ οἰκῶ καὶ τὸν βασιλέα Κύριον σαβαὼθ εἶδον τοῖς ὀφθαλμοῖς μου. καὶ ἀπεστάλη πρός με ἓν τῶν Σεραφίμ, καὶ ἐν τῇ χειρὶ εἶχεν ἄνθρακα, ὃν τῇ λαβίδι ἔλαβεν ἀπὸ τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ἥψατο τοῦ στόματός μου καὶ εἶπεν· ἰδοὺ ἥψατο τοῦτο τῶν χειλέων σου καὶ ἀφελεῖ τὰς ἀνομίας σου καὶ τὰς ἁμαρτίας σου περικαθαριεῖ» (Ησ. 6, 5-7). Παρ' όλα αυτά, θεωρώ πως οι δηλώσεις του είναι βαθιά θεολογικές, επειδή διαπνέονται από μια μεγάλη αρετή, η οποία είναι αυτή της διάκρισης. Διάκριση ανάμεσα στο τι είναι βαθιά ουσιαστικό και θεολογικό, δηλαδή στη μετάληψη του Σώματος και το Αίματος του Χριστού, το οποίο έχει σωτηριολογική προοπτική και σημασία, και ανάμεσα σε κάτι πρακτικό και τυπολογικό, δηλαδή στον τρόπο που γίνεται αυτή η μετάληψη, το οποίο δεν έχει καμιά σωτηριολογική επίπτωση και σημασία για τον άνθρωπο. Αυτό σαν πρώτη παρατήρηση.

Περνώντας τώρα, στο ζήτημα της δυνατότητας μετάδοσης ασθενειών μέσω του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, εγώ θέλω να είμαι ειλικρινής και γι' αυτό πρέπει να ομολογήσω πως κλίνω περισσότερο προς την ανάλυση του ζητήματος απ' τον Ιωάννη τον Δαμασκηνό όταν λέει πως μεταλαμβάνουμε το Σώμα του Κυρίου, όπως ήταν προ της Αναστάσεως, δηλαδή φθαρτό : «Γεγόναμεν δὲ αὐτοῦ σύσσωμοι τῇ μετοχῇ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ καὶ τοῦ αἵματος αὐτοῦ· “Λαβὼν γὰρ ἄρτον καὶ ποτήριον ἐξ οἴνου καὶ ὕδατος, ηὐχαρίστησε καὶ ηὐλόγησε, καὶ εἶπε· Τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα.” Καὶ ἀντὶ τῆς φυσικῆς οἰκονομίας, ὁ ἄρτος καὶ ὁ οἶνος σὺν ὕδατι διὰ τοῦ λόγου αὐτοῦ γέγονε σῶμα καὶ αἷμα αὐτοῦ. Ὥσπερ ἦν τὸ σῶμα αὐτοῦ πρὸ τῆς ἐκ νεκρῶν ἀναστάσεως φθαρτὸν, κλώμενον, ἐσθιόμενον καὶ πινόμενον, ἀδιάφθορον μέντοι· ἐπεὶ τίνος ἕνεκεν οὐ μετὰ τὴν ἀνάστασιν τοῦτο πεποίηκεν, ἀλλὰ πρὸ τῆς ἀναστάσεως; Ὅτι τὸ διὰ τῆς ἀναστάσεως ἄφθαρτον σῶμα οὐ κλᾶται, οὔτε ἐσθίεται, οὔτε πίνεται· οὔτε αἷμα τὸ ἄφθαρτον κέκτηται σῶμα, ἀλλ' οὔτε σὰρξ ἂν δικαίως ὀνομάζοιτο, καθώς φησιν ὁ τῆς θεολογίας ἐπώνυμος Γρηγόριος ἐν τῷ εἰς βάπτισμα λόγῳ· “Πίστευε Χριστὸν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ ἥξειν πάλιν μετὰ τῆς ἐνδόξου αὐτοῦ παρουσίας κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς· οὐκέτι μὲν σάρκα, οὐκ ἀσώματον δὲ, οἷς οἶδεν αὐτὸς λόγους, θεοειδεστέρου σώματος, ἵνα καὶ ὀφθῇ ὑπὸ τῶν ἐκκεντησάντων, καὶ μείνῃ Θεὸς ἔξω παχύτητος.” Καὶ τοῦτο τοίνυν ὃ μεταλαμβάνομεν σῶμα καὶ αἷμα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν φθαρτόν ἐστι, κλώμενον καὶ ἐκχεόμενον, ἐσθιόμενον, καὶ πινόμενον· καὶ ὥσπερ ἡ ἔπαυξις τοῦ ἡμετέρου σώματος, πᾶσαν πληροῖ φυσικὴν οἰκονομίαν τῆς ἐξ ἀρχῆς συστάσεως τοῦ σώματος ἡμῶν· οὕτω καὶ ἡ τελετὴ τῶν ἁγίων μυστηρίων πᾶσαν πληροῖ τὴν πνευματικὴν καὶ ὑπερφυῆ οἰκονομίαν τῆς τοῦ Θεοῦ Λόγου σαρκώσεως.»

Μόνο έτσι, κατ' εμέ, μπορούμε να κρατήσουμε σε ισορροπία την διττή φύση της υπόστασης του Χριστού, χωρίς να αφεθούμε ούτε απ’ την πλευρά της υπερτόνισης μόνο της ανθρώπινης φύσεως (Νεστοριανισμός), ούτε όμως να υπερτονίσουμε τη Θεία φύση Του αφήνοντας να εννοηθεί πως κατά κάποιο τρόπο η ένωση δεν ήταν πραγματική και με ισάξιους όρους ανάμεσα στις 2 φύσεις (ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως). Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, το οποίο μας έδωσε ο ίδιος ο Χριστός κατά το Πασχάλιο Δείπνο, έλαβε χώρα πριν την Ανάσταση και είναι ουσιαστικά η αναπαράσταση και η αιώνια ανανέωση της Σταυρικής Θυσίας του Γολγοθά σε μία κοσμική Λειτουργία ανάμεσα στην «Ecclesia militans», την «Ecclesia expectans» και την «Ecclesia triumphans». Αν λοιπόν ο ίδιος ο Χριστός λέει ξεκάθαρα πως τούτο το Σώμα και τούτο το Αίμα που μας καλεί να μεταλάβουμε (Λάβετε, φάγετε τούτο εστί το σώμα μου/Πίετε εξ αυτού πάντες τούτο εστί το Αίμα μου) είναι το υπέρ ημών κλώμενον (Σώμα) και το υπέρ ημών και πολλών εκχυνόμενον (Αίμα), πώς μπορούμε να συμπεράνουμε πως αυτό που μεταλαμβάνουμε είναι το Αναστημένο Σώμα του Χριστού;

Από τη στιγμή που η πρόσληψη της ανθρωπότητας από τον Υιό, σε μια αέναη ενότητα μαζί Του στην υπόσταση του Χριστού είναι πραγματική, και όχι ερμηνευόμενη ως μια δοκητιστική φόρμουλα, τότε το ανθρώπινο σώμα του Χριστού ήταν πραγματικό και όχι ένα απλό φαίνεσθαι και ούτε βεβαίως ένα «πουκάμισο αδειανό» (ο Υιός προσέλαβε την ανθρωπότητα στην ολότητά της, δηλαδή σώμα και ψυχή). Αν λοιπόν ήταν πραγματικό το σώμα που προσέλαβε, τότε αυτό το σώμα δεν έπαθε πραγματικά πάνω στο Σταυρό; Μπορούμε να πούμε πως ο Χριστός δεν βίωσε την ανθρωπότητα στο σύνολό της; Δεν έκλαψε; Δεν πείνασε; Δεν εξοργίστηκε; Δεν φοβήθηκε; Δεν απελπίστηκε; Ή μήπως δεν αρρώστησε κατά τη διάρκεια της ζωής Του; Ο Χριστός, ως Θεάνθρωπος, έφτασε ως τις εσχατιές της ανθρώπινης ύπαρξης προκειμένου η σωτηρία που προσέφερε ν' αγγίξει και αυτούς που είχαν φτάσει στο έσχατο σημείο απομάκρυνσης απ' το Θεό. Άρα, η ανθρωπότητά Του, η εκούσια φθαρτή (μέσω των «αδιαβλήτων παθών») ανθρωπότητα που προσέλαβε, συμμετείχε σ' αυτό το "ακροβατικό" της αγαπητικής και κενωτικής εξόδου του Υιού προς τον κόσμο και έγινε κοινωνός όλων των παθημάτων και των βιωμάτων της ανθρωπότητας εξαιτίας της αμαρτίας, χωρίς ο ίδιος όμως να υπόκειται στην αμαρτία (Ρωμ. 8, 3). Αυτό είναι άλλωστε και το μεγαλείο της αγάπης Του.

Έτσι λοιπόν θεωρώ, πως ο άρτος και ο οίνος, όταν μεταβάλλονται/μετουσιώνονται σε Σώμα και Αίμα Χριστού, γίνονται το Σώμα και το Αίμα του Θεανθρώπου Χριστού. Όπως λοιπόν, η θεία φύση του Υιού δεν εμπόδισε, αλλά ούτε και προστάτεψε την ανθρώπινη φύση του Χριστού από το «πάσχειν», έτσι και τώρα αυτή η μεταβολή/μετουσίωση του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα δεν αναιρεί τις συνθήκες που επικρατούσαν στην ισορροπία των δύο φύσεων του Χριστού κατά την Ενσάρκωση. Αυτό πρακτικά σημαίνει, πως τα «προκείμενα δώρα» εξακολουθούν να υπόκεινται στους φυσικούς νόμους, συμπεριλαμβανομένης και της μετάδοσης ασθενειών. Δεν μπορούμε να θεωρούμε την ευχή της Αναφοράς ή τους ιδρυτικούς λόγους του Μυστηρίου ως μια μαγική φόρμουλα «άμπρα κατάμπρα» που αυτομάτως καταργεί τους φυσικούς νόμους που έχει θεσπίσει ο ίδιος ο Θεός. Όπως γράφει και η Λειτουργία του Ιωάννη του Χρυσοστόμου κατά την Αγία Αναφορά, η Θεία Ευχαριστία επιτελείται ώστε «γενέσθαι τοῖς μεταλαμβάνουσιν εἰς νῆψιν ψυχῆς, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, εἰς κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου σου Πνεύματος, εἰς βασιλείας οὐρανῶν πλήρωμα, εἰς παρρησίαν τὴν πρὸς σέ, μὴ εἰς κρῖμα ἢ εἰς κατάκριμα». Είναι πνευματική τροφή που μας βοηθάει για την πορεία μας προς το «καθ' ομοίωσιν», δηλαδή προς την οντολογική μετουσίωσή μας σε κοινωνούς στη ζωή του Θεού και μετέχοντες στη θέα του Θεού, σε θεούς κατά χάριν, και όχι ένα φάρμακο για την ίαση σωματικών ασθενειών ή προστασίας εξ αυτών.